Atal honetan euskeraz sentipenak nola adierazi aztertuko dugu:
GOSE NAIZ
Euskaraz, sentipenak adierazteko, IZAN aditza erabili ohi da. Hona hemen esapiderik ohikoenak:
Gose izan | |
Egarri izan | |
Hotz izan | |
Bero izan | |
Beldur izan | |
Lotsa izan |
Ohar zaitez IZAN aditzarekin doan hitza mugagabean doala, hau da, artikulurik gabe. Ikus dezagun zenbait adibide:
Gose naiz,goazen zeozer jatera. | |
Umeak egarri dira. | |
Beldur bazara, ez etorri. |
HOTZAK NAGO
Badago sentipenak adierazteko beste forma bat: sentipena adierazten duen hitzak NORK kasuaren singularreko marka hartzen du eta EGON aditzaz erabiltzen da.
Itxi leihoa hotzak nago eta | |
Beroak zaude, ala? Bai, izerditan nago | |
Hotzak hilda nago |
LOGURA NAIZ
Zenbait sentipen adierazteko gura atzizkiaren bitartez eratutako hitzez baliatzen gara.
Logura (ohera noa, logura naiz eta) | |
Txizagura (Non dago komuna? Txizagura naiz eta) | |
Hazkura (Jertse honek hazkura ematen dit) | |
Barregura (Horrek barregura ematen dit) | |
Negargura (A ze tristura! Negargura naiz!) | |
Ikusgura (esan didate oso pelikula ona dela eta ikusgura naiz) |
Zenbait lekutan gura atzizkiaren ordez gale atzizkiaz baliatzen dira. Adibidez: Logale, botagale, goragale
Bestalde, premiatasuna adierazi nahi denean, -larri atzizkia erabiltzen da: txizalarri
BURUKO MINA DAUKAT
Egitura hau mina adierazteko erabiltzen da eta dagokion gorputz-atala NONGO kasuan deklinatu eta jarraian mina jarriz eratzen da. Euskalkien arabera EDUKI ala UKAN aditzarekin erabiltzen da.
Non daukazu mina? | |
Nongo mina daukazu? | |
Tripako mina daukat | |
Begietako mina daukat | |
Ez nago ezertarako buruko minez nago | |
Min hartu dut eskuan | |
Kontuz! Mina hartuko duzu! |